DDG #13 - Ten o ekosystemie budowanym z klocków Lego, niezależnych światach i duchach w pancerzu
W ostatnich miesiącach skrupulatnie obwąchiwałam opad hypu związany z Web3. Wyszło na dobre - chyba, że ktoś liczył na mocne odbicie się finansowe w postaci cen crypto, a w Outlier Ventures mamy obecnie pełne ręce roboty z kolejnymi programami (gorąco zachęcam do zgłaszania). Drugim okiem skanowałam materiały poświęcone sztucznej inteligencji (uniknięcie tego tematu, podczas pracy w akceleratorze związanym z nowymi technologiami, jest praktycznie niemożliwe). Oba podejścia są dość ostrożne, ale pozwoliły mi na zebranie myśli, przeanalizowanie rynków oraz możliwość pracy na najwyższych obrotach.
Paradoksalnie, nowa fala zainteresowania AI w tak namacalnym formacie zaserwowała mi surfing po falach popkulturowej nostalgii w jej dwóch najlepszych odsłonach. Amerykańskiej, o bardziej punkowo-hakerskim charakterze, oraz japońskiej, skupionej na aspekcie filozoficznym, poszukiwaniu ducha w pancerzu i zadawaniu pytań dotyczących istoty bycia człowiekiem (pomiędzy tym jest jeszcze Alex Garland z doskonała ExMachiną).
Stawianie jakichkolwiek diagnoz na przyszłość po ostatnich 6 miesiącach wydaję się trudniejsze niż kiedykolwiek, a jedyne co obecnie ma sens to szukanie odpowiednich pytań oraz sprawdzonych danych.
DDG pozostaje darmowym newsletterem dzięki Twojej kontrybucji. Gorąco zachęcam do comiesięcznego lub jednorazowego wsparcia (w formie kontrybucji przez Gumroad lub bezpośrednich wpłat na portfel), potencjalnej współpracy, lub podania go dalej tym, których może zainteresować szerokopojęta tematyka Web3.
Jeżeli Newsletter nie wyświetla się Tobie w całości w Twojej skrzynce mailowej, kliknij tutaj.
Parę lat temu wypisałam sobie najbardziej wartościowe i warte zagłębienia zagadnienia związane z gamingiem. Cieszy mnie wejście (nawet chwilowe), niektórych z nich do masowej świadomości, a zaskakuje w jak inną stronę poszły zagadnienia związane np. z Passion Economy, które częściowo zmutowały w User Generated Content. Samo UGS ma obecnie mocne szanse na bycie motorem napędowym mainstreamowego gamingu (szczególnie ekosystemów Epica, Robloxa oraz pochodnych) oraz konceptów, fascynujących, choć niesamowicie trudnych do implementacji (tak, chodzi mi o szerokorozumiane gry "tworzone" przez AI).
W tym całym drzewku nie pojawił się trend, który wziął mnie "trochę" z zaskoczenia (a nie powinien, patrz wykres na dole): ekranizacje gier. Ogromne sukcesy The Last Of Us (i zakusy Sony na tym polu) i Super Mario Bros (szczególnie tego drugiego, który mocno wyszedł poza swoją grupę docelową) na otworzą dzwi kolejnym, a można to ciekawie powiązać z trendami (np. cozy gaming). Fanom bardziej niszowych serii pozostanie "antycancellingowe bingowanie".
Patrząc na powyższe zagadnienia oraz tematy takie jak Web3 i AI, logika podpowiada - ograniczanie się do samego gamingu nie ma sensu, a do zrozumienia tego co obecnie dzieje się na styku rozrywki, technologii i biznesu w tym momencie wydaje się koncept "composable culture", czyli ekosystemu złożonego z klocków, mającym interoperatywne właściwości oraz będącego w stanie sprostać oczekiwaniom zarówno konsumentów/ek, jak i twórców/czyń projektów oraz produktów cyfrowych.
"Culture" w nazwie może sugerować wyłącznie kulturę, ale nic bardziej mylnego. Dla konceptu kluczowa jest to budowa tutaj także budowa produktów cyfrowych oraz ich składowe. Obietnice związane z Web3 starały się do tego nawiązywać, ale próg wejścia oraz rozwiązania serwowane przez developerów, ani nie rozwiązywały palących potrzeb większości ludzi, ani nie były przyjazne dla użytkowników. Generative AI tak bardzo zawładnęło masową świadomością i pozbawia obecnie miliony osób kolejnych godzin snu, gdyż:
Aby rozpocząć pracę z generatywną sztuczną inteligencją, wystarczy tylko email lub/i konto na Discordzie. (odpada zabawa w podpięcie krypto portfela, zapisywanie seed phrase itp.)
Nie jest związana z rynkami finansowymi ani nie bazuje na finansowej narracji. (nie bezpośrednio, a także nie jest to narracja dominująca - coś, co może odpychać i zawężać grupę odbiorców)
Rozwiązania AI dają ogromną elastyczność nie tylko w pracy kreatywnej, ale i w biznesie (mnogość zastosowań - od systemów rekomendacji po chatboty).
Zadają coś, co wymyśliłam kiedyś na potrzeby obserwacji tego, w jaki sposób ludzie korzystają z demo produktów - tzw. "Weird S**t Test". Podczas obserwacji tego, w jaki sposób ludzie wchodzą w interakcje z produktami, zauważyłam, że im dziwniejsze rzeczy można robić w danym środowisku, tym większe prawdopodobieństwo na wywołanie zainteresowania u użytkownika i albo rozpoczęciem przez niego budowania w danym środowisku (np. ChatGPT, Notion) albo korzystania z danego produktu (np. avatary, gry).
Tego typu koncepty nie są nowe, ale podczas jednego z outlierowych Town Halli, CEO Jamie Burke zaktualizował to pomysłami oraz przykładami następujących zmian technologicznych, oraz zrobił to co najlepsze w tym momencie - zaczął zadawać intrygujące pytania, typu Can the Open Metaverse transform streaming as we know it?
Tego typu koncepty nie są nowe, ale podczas jednego z outlierowych Town Halli, CEO Jamie Burke zaktualizował to pomysłami oraz przykładami następujących zmian technologicznych, oraz zrobił to co najlepsze w tym momencie - zaczął zadawać intrygujące pytania, typu Can the Open Metaverse transform streaming as we know it?
Ponadto, kultura kompozytowa doskonale współgra z fenomenem Metaversum, na który "hype" może już przeminąć, ale to nie oznacza stagnacji w tej dziedzinie. Z wywiadu z Matthew Ballem dla Strategy+Business PwC:
With this in mind, in 2023, it is obvious that the buzz around the term metaverse has receded—or even gone negative. However, we should not mistake this for a lack of progress, let alone regression. The number of virtual worlds made each year, the number of people inside them, as well as the money and time they spend, and the cultural influence of those spaces all continue to grow. More importantly, the deployment of real-time 3D simulation and game engine technology continues to grow, as have their capabilities and business applications. These tools are increasingly used in healthcare, industrial design, civic management, automotive, aerospace, and more.
Cały wywiad jest nie tyko bardzo przemyślany i wyważony, ale bardzo dobrze punktuje krótkowzroczną strategie pt. "let's build a land in the metaverse":
I think many companies need to more deeply interrogate the purpose of a given metaverse investment. For example, it’s common for blue chip companies to build their own branded world on Roblox or Fortnite, but never ask themselves—or at least, never honestly answer—whether any customers really want to spend their leisure hours inside a corporate world. Some customers would, but if you can’t truthfully answer that question, the world you’ll create won’t find a long-term audience. There are many branded experiences on Roblox that have millions or tens of millions of visits—great topline numbers—but their user approval ratings are at 30 to 50%, engagement time is less than three minutes, and after a first visit during launch month, no one tries it out.
Bacznie obserwując metamorfozę jaką przechodzi teraz Web3 (np. konsolidacja podmiotów, profesjonalizacja firm), tempo zmian narzucanych przez AI (i to nie tylko to spod znaku Generative) jest ogromne, zatem badanie zjawiska "composable culture" to najsensowniejszy kierunek w którym obecnie można podążać. Tematów do eksploracji na pewno nie zabraknie, bo ekosystem złożony z klocków to nie tylko kulturowe tworzone przez Midjourney, memecoiny, ale też zdecentralizowane social media czy tokenizowane dobra cyfrowe. Do tego dochodzi też np. praca nad virtual assistants czy oprogramowaniem takim jak ALICE od Zautomatyzowanych. Zresztą, bawiąc się w układanie klocków w tym zagadnieniu, można sobie ułożyć całkiem niezły murek:
Być może zaskakuje obecność standardu NFT, który miał niedawno zmienić świat. Dlaczego nie doszło do tego na szeroką skalę jeszcze w 2022 czy 2023 roku? (kluczowe jest tu pojęcie "masowej" skali - kolekcje z 10 tysiącami obrazków, które się wyprzedają, i ich astronomiczne ceny raczej świadczą o ekskluzywności i niszowości, a nie o prawdziwej rewolucji i demokratyzacji formatu).
Bessa na rynku PFP to mało powiedziane (a przecież zaczęło się już w zeszłym roku). Wystarczy spojrzeć na floor price kolekcji które jeszcze jakiś czas temu było dość mocne jak np Clone X. Poniżej dane sprzed roku w zestawieniu z obecnymi i dodajmy do tego spadek ceny ETH z ok. 3k do 1.8K USD. Ała.
NFTkom potrzebna jest demokratyzacja oraz nie ograniczająca się do wymyślania kolejnych kanałów na Discordzie i zabawy z pricingiem, innowacyjność. Demokratyzacja może oznaczać wyjście z Web3owej bańki - tu widzę dużą szansę dla programów lojalnościowych typu Starbucks i produktów wewnątrz istniejących już ekosystemów, np. na Reddicie. A innowacyjność? Ta, oprócz wzbogacenia istniejących już systemów growych i bardzo uproszczonej interoperatywności, (o czym pisałam już w poprzednich wydaniach), po raz kolejny prowadzi nas do "composable culture", a konkretniej do jednej z jej odnóg czyli Autonomus Worlds - Niezależnych Światów.
Chociaż pomysł na blockchainowe Autonomous Worlds jest stosunkowo nowy, opiera się on na koncepcji "on-chain gaming", czyli gier Web3, w których każda akcja, czynność oraz przedmioty są rejestrowane na łańcuchu bloków.
JumpCrypto definiuje to tak:
Już jakiś czas temu mieliśmy do czynienia z różnymi wariacjami tego fenomenu, na przykład dzięki kultowemu w swojej niszy Dark Forest czy projektowi Loot. Oba te projekty mocno rozpaliły wyobraźnię programistów, a na bazie tych doświadczeń doczekaliśmy się między innymi MUD-a, czyli silnika do gier skoncentrowanego na niezależnych światach. Nie będę tutaj zagłębiać się w aspekty takie jak to, czy Ethereum jest dobrym miejscem do budowy tego typu rozwiązań, ani wchodzić w szczegółowe omówienie tematu, ale gorąco polecam poświęcić godzinę na zapoznanie się z tym wykładem:
Ciekawym wątkiem jest tu wątek polski - jedna z ekip mocno zaangażowana w budowę produktów spod znaku autonomous worlds, pochodzi z Gdyni. Co robią i jak działają polecam zobaczyć tutaj. Ich wizja projektowania gier on-chain przewiduje następujące pryncypia:
Zaczął się sezon konferencyjny, zatem jeżeli wpadasz na którąś z poniższych i chcesz wymienić doświadczenia, daj znać:
Web3 Conf (19 Maja, Amsterdam)
Next Bloc Expo (24 - 25 Maja, Warszawa)
HackOnChain (26 - 28 Maja, Warszawa)
Pixel Heaven (26 - 28 Maja, Warszawa)
Wiecej przemyśleń i analiz już wkrótce. Na razie w innym formacie i z inną częstotliwością, ale dalej krążące wokół Web3, ale nie ukrywam, że to temat "Composable Culture" będzie mocno zaprzątał tą przestrzeń. Mam nadzieję, że z korzyścią dla Ciebie.
Na razie jednak planuję poszerzyć dobę do 32 godzin. Na razie, jak pokazuje research od Activate, jest to możliwe.